Officieel wordt de uitslag door de Kiesraad pas op 29 maart vastgesteld, maar de uitslag van het raadgevend referendum over de Wet op de Inlichten- en Veiligheidsdiensten (WiV) – waar ik hier eerder over heb geschreven – is inmiddels duidelijk. Een meerderheid (49,5%) heeft tegengestemd, tegenover 46,5% voor en een onverwacht hoog percentage blanco (4%). De afgelopen weken leek het er sterk op dat het voor-kamp zou gaan winnen, maar de uitslag heeft velen verrast.
Evenzeer verrassend is de stem van de Nederlanders in het buitenland: maar liefst 58,3% stemde vóór, tegenover 40,3% tegen en 1,3% blanco. Bovendien, en dit is niet onbelangrijk, hebben in totaal 25.857 Nederlanders in het buitenland gestemd (uit 57.290 Nederlanders die inmiddels geregistreerd staan) – terwijl dit bij het Oekraïne-referendum van 2016 in totaal 11.804 Nederlanders was: een stijging van bijna 120% ! Daarmee is het duidelijk dat de relatieve stem vanuit het buitenland bij verkiezingen opnieuw is gegroeid. Update 26 maart: er staat nu 59,1% voor en 40,9% tegen, zie hier.
De factor ‘Nederlander in het buitenland’ is een enkel opgaande weg: met het ingevoerde permanente registratiesysteem én een aankomende nieuwe wet die op delen het stemmen vanuit het buitenland steeds minder moeilijk zal maken, wordt de stem van de Nederlanders in het buitenland steeds belangrijker. Op enkele flankpartijen na is dat voor elke politieke partij de nieuwe realiteit die er simpelweg toe doet. Goed voor politici en beleidsmakers om rekening mee te houden bij het opstellen en indienen van nieuwe wetten, zoals bij het aankomende wetsvoorstel inzake verruiming dubbele nationaliteit.
Er is ook een vraagteken. Want waar komt in hemelsnaam die torenhoge ja-stem (58,3%) vanuit het buitenland vandaan, tegenover een winnend nee-kamp vanuit het buitenland? Ik vraag me ten zeerste af of dit percentage niet volslagen anders was geweest indien de stemmers vanuit het buitenland niet gedwongen waren geweest al weken vóór het begin van de eigenlijke campagne en de verkiezingsdag te stemmen. Al eerder heb ik dit argument genoemd, en ik herhaal het: de termijn van 6 weken om vooraf te moeten stemmen – en daarmee het moeten missen van het gehele inhoudelijke verkiezingsdebat en de scherpere positionering van partijen en politici – betekent een zodanige verzwakking van het echt kunnen meedoen, dat je hier enkel van secundair stemrecht kunt spreken. Alleen de optie van volmacht doorbreekt dit (want dan kun je tot het laatste moment beslissen wat je wilt stemmen), maar daar kan niet iedereen gebruik van maken. De meeste stemmen zijn nu dan ook via de reguliere briefstem in Den Haag binnengekomen (meer dan 21.000), op afstand gevolgd door o.a. de briefstembureaus in Washington (1607), Canberra (723), Bangkok (235) en Singapore (156). Het is me deze keer onduidelijk of er veel stemmen niet zijn aangekomen: ik heb slechts enkele klachten ontvangen (bijv. uit Zuid-Afrika, Argentinië en de VS) en heb dit keer geen actief onderzoek kunnen uitzetten (tijdsgebrek).
Vragen, reacties? Mail me op ejkeij – at – gmail . com, tweet of bericht via LinkedIn. Ook altijd welkom ter ondersteuning: kleine en minder kleine donaties.
PS Oeps 1: het Ministerie van Buitenlandse Zaken stuurde op 22 maart een nieuwsbericht uit waarin gesproken werd van 23.500 stemmen – ze wilden duidelijk de eersten zijn, maar wel ten koste van de nauwkeurigheid
PS2 Oeps 2: het Ministerie van Buitenlandse Zaken schrijft in datzelfde nieuwsbericht dat zij ervoor zorgde “dat Nederlanders die in het buitenland verblijven konden stemmen per briefstem”. Iets wat toch echt door Binnenlandse Zaken en Bureau Verkiezingen wordt geregeld. Maar goed, daar kunnen ze intern eens een koffie over gaan drinken. Belangrijkste is dat het geregeld wordt.
Veel mensen begrijpen niet dat het aan elkaar relateren van op zich onschuldige gegevens (ik heb niets te verbergen) via meta data categorisatie en profilering kan leiden tot onterechte identificatie van mogelijke “probleem individuen”…erger nog omdat het systeem constant leert, en alleen op basis van informatie die aangeleverd is in het verleden, is de kans van het ontdekken van een zwarte zwaan heel laag.
En dan is er nog de situatie waar al deze geclassificeerde individu informatie in de verkeerde handen vane met alle mogelijke ellende van dien… het Cambridge analytica verhaal is daar een goed voorbeeld van.
Het is echt een heel slecht idee om de overheid deze macht te geven…. we hebben in amerika al enige ervaring met het absurde patriot framework !! Waarom zou Nederland dezelfde weg willen ingaan?
Waar kan ik de officiële uitslag zien per stembureau in het buitenland?
https://media.denhaag.nl/web/docs/osv4-3_Telling_NR20180321_gemeente_sGravenhage.csv
Je schrijft: “Er is ook een vraagteken. Want waar komt in hemelsnaam die torenhoge ja-stem (58,3%) vanuit het buitenland vandaan, tegenover een winnend nee-kamp vanuit het buitenland?”
En je veronderstelt dat het mislopen van de actieve nee-campagne daaraan zou hebben meegewerkt.
Ervan uitgaand dat je tweede “buitenland” “binnenland” moet zijn, wil ik daar wel mijn gedachten over geven.
De stemmers uit het buitenland zijn in het algemeen sterk gemotiveerd. Immers, zij hebben de moeite gedaan zich te registreren, ze hebben de bescheiden teruggestuurd en ze hebben daar – door het ongelukkige formaat van de stembescheiden in een aantal landen aanzienlijke – kosten voor willen maken.
Van een gemotiveerde stemmer mag je verwachten dat hij (m/v) over zijn keuze heeft nagedacht. Dat een puur negatieve, vaak drammerig aandoende, mediacampagne in het standpunt van deze stemmers verandering zou hebben gebracht, is m.i. zéér de vraag.
In een aantal buitenlanden is de terreurdreiging aanzienlijk groter dan in Nederland. Voor mensen die daar mee te maken hebben, zijn alle middelen om terrorisme te bestrijden welkom. Ook als daarvoor een stukje (schijn-)privacy moet worden ingeleverd.
Dat vandaag de dag de vermeende privacy niet meer dan schijnprivacy is, zal iedereen met enig inzicht moeten toegeven. Heeft een bona fide burger meer te vrezen van de AIVD dan van de Belastingdienst? Keep dreaming!
Ben benieuwd naar verdere reacties.
Het grote aantal voorstemmers in het buitenland kan ik best begrijpen, de wet heeft geen direct invloed op de nederlander in het Buitenland. vele zullen wellicht ook woonachtig zijn in landen waar de veiligheidsdiensten meer mogelijkheden hebben en dat ook niet als bezwaar ondervinden.
Zelf had ik even het puntje, stemmen op iets wat geen invloed op me heb is dat wel nodig. Bij mij is het meer iets van laten zien dat ik toch nog belangstelling toon voor zaken die in Nederland afspellen.
Hoewel ik hiervoor geen bewijs heb, neem ik aan dat zij die in de VS, Australie en het “Verenigd” Koninkrijk wonen voor een groot gedeelte vóór gestemd hebben vanwege de langdurige hersenspoeling die de mensen daar hebben ondergaan waarbij hen is wijs gemaakt dat het inleveren van hun privacy, waar dit referendum in feite om draaide, de veiligheid zou bevorderen. Het zou interessant zijn om te zien waar deze vóór stemmen precies vandaan kwamen.
Wij hebben niet onze stempapieren in gestuurd. Dit omdat A: we het van Canada naar USA moesten sturen wat weer extra kost. En B: het vorige advies werd gewoon naast zich neer gelegd. Dus waarom zouden ze in de regering nu wel naar ons luisteren.
Gr Marjolijne Tollenaar
Newfoundland Canada.
Hallo Eelco, volgens mij kun je uit de enorme “opkomst” vanuit het buitenland mede afleiden hoe veel de inzet van jouw door wordt gewaardeerd. Prima dat BiZa eindelijk wat doet, helaas pas na duidelijk publiekelijk op de vingers te zijn getikt. Hartelijk dank voor je inzet. Vanuit Bolivia, waar de oficiele Postorganisatie failliet is verklaard, zal wel weinig of niets zijn aangekomen. Maar dat geldt voor alle postbewegingen hier.
Heb nooit een stembiljet ontvangen ondanks dat het verstuurd was. Heb dus niet kunnen stemmen.
Je zou ook kunnen stellen dat de stemmen uit het huitenland zich niet hebben laten meeslepen door de hype van de verkiezingscampagne en dus een betere afspiegeling geven van hoe men er in alle rust over denkt? Daarnaast denk ik dat Nederlanders die in het buitenland wonen, gemiddeld gesproken, wellicht een andere kijk hebben op wat wat er in de wereld gaande is en dus de wenselijkheid (of juist niet) van de extra WiV bevoegdheden anders beoordelen dan de binnenlandse stemmers?
mensen in het buitenland beseffen meer wat echte veiligheid betekent. Zij willen dat criminelen en terroristen op te sporen zijn door welk middel dan ook. En wat is privacy als velen zich zo blootgeeft op social media? Als je niets te verbergen hebt waarom er dan een probleem van maken dat inlichtingen diensten meer van je weten? En ze gaan niet zomaar iedereen onderzoeken itt buitenlandse veiligheidsdiensten die veel verder gaan.
0,3% of 1,3% blanco?
Nog niet alles was binnen. De blanco stem was te verwaarlozen, zie hier voor het overzicht: https://uitslagen.denhaag.nl/raadgevend-referendum/den-haag-kiezers-buiten-nederland
Ik zet het ook even op de site.
Zeer interessant gezichtspunt, ik onderschrijf wat u uiteenzet.
Heb nog een kleine exercitie met cijfertjes uitgevoerd, n.l. Den Haag gesorteerd op percentage vóór-stemmers.
Spreiding van 20.31 en 20.93 (Schildersbuurt N en Transvaal Z) tot 67.20 en 73.25 (Westbroekpark en Duinzicht).
Voor kenners van Den Haag verder geen commentaar nodig…..
Spijker op z’n kop.
Alle landen die met “terrorisme” te maken hebben, hebben het er zelf naar gemaakt, met name de VS. Sinds het einde van de tweede wereldoorlog hebben ze zich diep in de binnenlandse zaken van andere landen gemengd en mensen/partijen aan de macht geholpen die naar hun pijpen dansen (Shah van Iran, Manuel Noriega, Augusto Pinochet, Ferdinand Marcos etc, etc).
En nu schreeuwen ze moord en doodslag dat Rusland hetzelfde zou hebben gedaan met de verkiezing van Trump. Als je hele regio, met name het midden oosten, naar het stenen tijdperk bombardeerd kun je toch verwachten dat de bewoners of hun sympathisanten “terroristen” worden, of niet? Tijdens de duitse bezetting zou de nederlandse ondergrondse ook zijn beschreven als een terreurorganizatie.
Welke rechten je een regering ook schenkt, zij het belastingen, persoonlijke vrijheid of privacy, je krijgt ze nooit meer terug. Weet iemand nog van het kwartje van Kok? Ze betalen het nog. En waarom zou Nederland aan al die flauwe kul mee willen doen, behalve vanwege politieke druk van de VS.
Maar goed dat Minister Ollengren van D 66 (….) het hele referendum gedoe afschaft want dan hoeven we ons voortaan daar allemaal niet meer over op te winden. Toch ?
Als iemand die inderdaad in het buitenland woont en inderdaad voor gestemd heeft, kan ik dit beamen. De drempel om te stemmen is groter en dus ben je inderdaad gemotiveerd. De hele discussie de laatste weken bracht eigenlijk weinig nieuws voor mensen die zich al verdiept hadden. Ook speelt de vergelijking met buitenlanden mee. De Nederlandse sleepwet is vrij onschuldig vgl met wat al jaren gangbaar is in de meeste buitenlanden, dus wegen ‘nee’ bezwaren niet zo sterk omdat ze in de praktijk wel mee blijken te vallen (IMHO). Ook is de terreurdreiging groter en valt de balans dus sneller uit in het ‘ja’ voordeel.
Ook, is de samenstelling van Nederlanders in het buitenland op alle fronten anders. Opleidingsniveau, inkomen, gemiddelde leeftijd, etc. Als je in Nederland gaat splitsen in dit soort samenstellingen zul je ook verschillen gaan zien tov het landelijk gemiddelde. Dus je moet er ook niet teveel achter zoeken.
Mooi en helder verhaal waar ik me wel in kan vinden.
Ben benieuwd naar het stem gerdrag per land op basis of het land de afgelopen jaren wel of niet betrokken is geweest bij een theoristische aanval. Hoe zou de stemmers in Nederland hebben gereageerd als er in Nederland in de afgelopen 10 jaar een tereur aanslag had plaats gevonden.