“Voor deze aankomende Europese parlementsverkiezingen: op welke partij moet ik nu stemmen?“
Die vraag kreeg ik de afgelopen twee weken herhaaldelijk gesteld van Nederlanders in het buitenland. Eh, full disclosure: ik ben D66’er;) En die partij zal ik dan ook als eerste aanbevelen – overigens niet voor niets, zeker voor wat betreft de Nederlanders in het buitenland.
Maar om toch wat objectieve informatie mee te geven verwijs ik graag naar verschillende kieswijzers die voor deze verkiezingen in het leven zijn geroepen; ze staan keurig gerangschikt op de volgende site: https://www.europeseverkiezingen.com/id/vjfblxko71ge/europese_stemwijzers.
Daarnaast heb ik hieronder een overzicht gemaakt van drie onderwerpen die voor Nederlanders in het buitenland van groot belang zijn (en ook van recente datum zijn), met daarbij de standpunten/acties van 5 partijen die daarbij horen (SP, GroenLinks, PvdA, D66, CDA, PVV en VVD).
Het gaat om de volgende 3 onderwerpen:
- Dubbele nationaliteit
- Nederlands onderwijs in het buitenland
- Openhouden consulaten/ambassades
Over alledrie de onderwerpen heb ik het afgelopen jaar veel moeten berichten ivm grote veranderingen (met uitzondering van dubbele nationaliteit). Zie hieronder wat de huidige stand van zaken is en waar partijen staan – voorzover ik heb kunnen achterhalen. Een aantal partijen die hetzij notoir tegen, dan wel erg klein zijn, zijn buiten beschouwing gelaten (o.a. Partij voor de Dieren en PVV).
| Dubbele nationaliteit* | NLs onderwijs in buitenland** (schrapping subsidie, voorgesteld door PvdA/VVD | Openhouden consulaten *** (sluiting consulaten Osaka, Antwerpen, München, Chicago en Milaan voorgesteld door PvdA/VVD) | |
| SP | Tegen | Voor behoud | Voor behoud (in ieder geval München) |
| GroenLinks | Voor | Voor behoud | Voor openhouden |
| PvdA | Voor | Eerst tegen, later voor (deels) | Eerst tegen, later voor |
| D66 | Voor | Voor behoud | Voor openhouden |
| CDA | Tegen | Voor behoud | Voor openhouden |
| VVD | Tegen | Eerst tegen, later voor (deels) | Eerst tegen, later voor |
Toelichting en opmerkingen:
* Dubbele nationaliteit:
- Huidige situatie: de hoofdregel is dat dubbele nationaliteit niet mogelijk is, tenzij u onder een uitzonderingssituatie valt. Zie hier voor het wettelijke overzicht.
- Van Bommel (SP) heeft in een interview in 2012 laten weten geen probleem te hebben met dubbele nationaliteit. Sindsdien is echter het officiële standpunt op de website onveranderd gebleven: “De keuze voor één nationaliteit wordt bevorderd.” Waarvan akte.
- GroenLinks stelt in 2011 al dat “mogelijk moet zijn om beide nationaliteiten te hebben.” In 2012 wordt deze lijn bevestigd, sindsdien is het stil. Gezien de felheid van het standpunt is het zeer onwaarschijnlijk dat hier nu anders over wordt gedacht.
- PvdA: “De PvdA is altijd mordicus tegen het verbieden van meerdere nationaliteiten geweest.”, zo schrijft PvdA-Kamerlid Jeroen Recourt. Woorden zonder daden: sinds 2012 zit PvdA in het kabinet en heeft er het met geen woord meer over gehad – laat staan dat het als regeringspartij enig wetsvoorstel heeft geïnitieerd of aangekondigd om de huidige situatie te verbeteren.
- D66: onverkort voor. Zeer actief tegen het vorige kabinet hierover. Gezien D66’s concrete acties op de andere twee beleidsonderdelen (zie hieronder) is dit de partij waar men de meeste hoop mag hebben om een wetsvoorstel geïntroduceerd te zien tot openstelling dubbele nationaliteit. Tikkeltje teleurstellend: dat dit nog niet gebeurd is.
- CDA: de windvaan onder de partijen. Eerst sterk voor verbod dubbele nationaliteit (introduceerde wetsvoorstel hiertoe). Nadat het kabinet klapt (2012) draait het voorzichtig om. Maar: in februari 2014 laat het CDA formeel weten weer tegen dubbele nationaliteit te zijn.
- VVD: zeker geen windvaan – als partij gewoon stelselmatig tegen dubbele nationaliteit. Introduceerde met CDA wetsvoorstel tot verbod, en laat in persoonlijk gesprek (2013) weten nog steeds geen heil te zien in openstelling ervan. Opmerkelijk: persoonlijk zien veel individuele VVD’ers afzonderlijk er geen probleem in.
** Nederlands onderwijs in het buitenland
Huidige situatie: in 2013 schaft het huidige PvdA-VVD kabinet de subsidie voor Nederlands onderwijs in het buitenland volledig af. Protest volgt vanuit verschillende partijen. D66 redt deels met motie die breed gesteund wordt: subsidie blijft deels behouden.
*** Openhouden consulaten/ambassades
- Buiten beschouwing zijn gelaten de consulaten en ambassades die door het huidige kabinet reeds gesloten zijn in 2013: Guatemala, Managua, La Paz, Ouagadougou en Lusaka.
- Uiteindelijk zijn PvdA en VVD omgegaan en hebben ze hun standpunt herzien (onder druk van een sterke lobby vanuit de Tweede Kamer, aangevoerd door D66). Alle vijf consulaten blijven open.
Hopelijk helpt dit overzicht bij het bepalen van uw keuze. Volgens het Bureau Verkiezingen in Den Haag is het aantal registraties van buiten het Koninkrijk voor de aankomende EP-verkiezingen ligt ongeveer gelijk als in 2009. Niet vergeten: de deadline om te stemmen via uw ambassade is a.s. 22 mei 15.00u lokale tijd!
Hallo Eelco,
Even een probleem melden waar de kleine groep Nederlanders mee te maken heeft bij het aanvragen van een nieuw paspoort.
Het betreft de eis:
” actueel bewijs van woonplaats in het buitenland met vermelding nationaliteit, maximaal 6 maanden oud ”
Dat blijkt voor ons eigenlijk onmogelijk.
Geen enkele officiele instantie in Litouwen wil een dergelijke verklaring ondertekend en wel afgeven, tenzij het door een officiele instantie vanuit Nederland gevraagd wordt.
Gezien de ervaringen met het bewijs van in leven zijn ging dat ook niet lekker. Allerhand Litouwse instanties wisten niet waar het voor was en weigerde dus dat te ondertekenen. Uiteindelijk naar onze Ambassade gestapt en die deden dat tegen betaling van 35 EURO.
Een andere landgenoot uit Litouwen had onlangs dezelfde ervaring bij het aanvragen van een paspoort bij Gemeente Den Haag. Kon zo’n bewijs ook niet overleggen.
Na wat heen en weer gesoebat, vroeg de betreffende ambtenaar, of hij een Litouws rijbewijs had. Dat kon hij overleggen en na wat gemompel, was dat kennelijk voldoende. Aanvraag paspoort werd gehonoreerd.
Een voor ons uiterst vervelende complicerende factor. Daar is kennelijk niet bij nagedacht, dat een dergelijke eis niet overal zomaar gehonoreerd kan worden.
We missen inderdaad de gewone simpele consulaire dienst, zoals die tot voor enkele jaren nog bestond. Nimmer dit soort onverwachte problemen.
Ik ga nu maar op 9 juni a.s. naar de Schipholbalie waar ik een afspraak heb gemaakt en maar zien wat er gaat gebeuren
Met vriendelijke groet, Harry Janssen, Vilnius (Litouwen)
Waardevolle reactie Harry, dankjewel. Ik had er geen idee van! Ongetwijfeld dat dit ook in andere landen speelt.
Het speelt in het überorganisierte Zwitserland natuurlijk niet. De gemeente geeft hier zonder problemen een Wohnsitzbestätigung af.
De vraag is echter: waar is zo’n bewijs nou helemaal voor nodig? Het antwoord is waarschijnlijk te vinden in het hoofdstuk Spookburgers. Nederland heeft heel veel inwoners die voor de officiële instanties niet bereikbaar zijn. Ze zijn bijvoorbeeld niet ingeschreven in de GBA (uitschrijven uit de GBA gaat namelijk heel makkelijk. Je gaat naar het gemeentehuis en zegt dat je emigreert naar Zwitserland. Na legitimatie word je dan zonder verdere vragen uit de GBA gekieperd). Nu kun je als inwoner van Nederland je Nederlandse paspoort niet verlengen als je niet netjes in de GBA geregistreerd bent. Daarom doet een verstandige spookburger dat in het buitenland, bij een Nederlandse ambassade. Om dat nou te voorkomen verlangt de ambassade tegenwoordig een bewijs van de lokale overheid, dat je ook werkelijk in het betreffende land woont. Zo’n bewijs kan de spookburger namelijk niet tonen.
Het betekent wel, dat de goedwillende Nederlander-in-het-buitenland weer een papiertje extra moet verzamelen om een paspoort te verlengen. In het geval van mijn dochtertje zelfs drie papiertjes: de ambassade wenste Wohnsitzbestätigungen van kind èn beide ouders. In een goed georganiseerd land als Zwitserland kost je dat alleen maar een berg leges (in totaal waren we voor het paspoort van ons dochtertje meer geld aan leges voor allerlei door de ambassade verlangde documenten kwijt dan voor het paspoort zelf!) – in Litouwen is het blijkbaar überhaupt heel lastig om zo’n document te krijgen en mag je de hele bureaucratische molen door.
Het alternatief is natuurlijk simpel. Zelfs de eenvoudigste biljartvereniging houdt een ledenadministratie bij. Dat zou Nederland ook eens moeten doen. Dan was het probleem namelijk opgelost. En nee, de GBA is geen “ledenadministratie” van Nederlanders. Immers, in de GBA staan ook veel mensen die geen Nederlandse nationaliteit hebben, en omgekeerd ontbreken alle Nederlanders die niet in Nederland wonen.
Hey Twan, sinds februari dit jaar is het RNI actief (registratie niet-ingezetenen) en als ik het goed heb, kunnen daar dan weer de NLers in het buitenland uit worden gedestilleerd… maar dat begint pas nu, zonder contacten uit het verleden. Dus voor de aankomende 20 jaar is dat ook niet echt een hulpmiddel.