Tussen al het schrijfwerk van het manifest in (waarvoor ik heel veel ondersteuning krijg trouwens, dank!) een zomers niet-komkommerachtig nieuwtje:
“Vanaf vandaag kunnen Nederlanders die in het buitenland wonen, bij een balie op Schiphol terecht voor het aanvragen van een paspoort of identiteitskaart“, zo staat er te lezen op de site van de Rijksoverheid (15 augustus 2013). “De balie is 7 dagen per week open van 7 tot 22 uur” en op afspraak kunnen ook identiteitskaarten of paspoorten aangevraagd worden (let wel: op afspraak!).
Heel goed nieuws dus, en volgende maand als ik een tussenstop op Schiphol heb, ga ik gelijk de proef op de som nemen.
Maar: er zijn 2 grote beperkingen, en die moeten genoemd worden.
1) “Aanvragers moeten een geldig Nederlands paspoort of ID-kaart en hun mobiele telefoon meenemen. DigiD voor Nederlanders in het buitenland werkt namelijk met inlogcodes via sms.“, zo stelt de Rijksoverheid. Dat betekent dus dat je een mobiel bij je moet hebben die je zowel in je eigen land als in Nederland bij je hebt en ook in beide landen werkt. Nou, dat heb ik dus niet: mijn Amerikaanse mobiel doet het niet in Nederland, en omgekeerd. Onlangs sprak ik met een Nederlander die in Nieuw-Zeeland woont en me op dit praktische probleem wees. Ook eenmaal terug in je eigen land, zul je sms’jes moeten kunnen blijven ontvangen op die mobiel (dus even de mobiel lenen van een vriend of familielid zit er niet in). Wordt ongetwijfeld vervolgd.
2) Toevallig ben ik net met DigiD in gesprek namens een mevrouw die in 1992 is geemigreerd (nou ja, ‘gesprek’: enkel email, en ze ondertekenen hun emails nooit met een naam, dus ik heb geen idee met wie ik communiceer). Op Schiphol zal zij géén DigiD kunnen krijgen. Want, zo redeneert Servicedesk DigiD:
“DigiD werkt op basis van het BSN, een uniek persoonsnummer. Voor ons is het BSN de garantie dat deze persoon Nederlands is, en dus een DigiD mag ontvangen. Mensen die voor 1995 zijn geemigreerd uit Nederland hebben nog het ‘oude’ sofienummer en beschikken niet over het BSN. Alleen bij de SVB kunt u terecht met een speciale DigiD op basis van uw Sofienummer, er is tot op heden geen dienstverlener die deze behoefte ook had.”
Naar mijn weten is een Nederlands paspoort een wettelijk toegestaan identiteitsbewijs dat de Servicedesk DigiD zou moeten accepteren als garantie dat iemand Nederlands is (hierover heb ik een vervolgvraag gesteld). Daarnaast is het natuurlijk onlogisch dat iemand die voor 1995 geemigreerd is, nog steeds niet zijn/haar pensioenopbouw kan inzien, een rijbewijs kan verlengen etc.
Minister Plasterk, nog even de puntjes op i zetten aub!
Update 16 augustus – ServiceDesk DigiD meldt zojuist:
“Zoals u aangeeft gaat het in eerste instantie om sociale uitkeringen. Hiervoor kunt u terecht bij de SVB, de SVB heeft als enige ook een DigiD op basis van het sofienummer. Maar een overzicht zoals op mijnpensioenoverzicht.nl is hier inderdaad niet mee opvraagbaar. Het enige wat Logius, de organisatie die DigiD beheerd kan doen is contact opnemen met bijvoorbeeld de organisatie mijnpensioenregister.nl (onderdeel van de SVB), het RDW en de belastingdienst om deze wens aan te geven. U zou ons helpen om bij deze organisaties ook uw wens neer te leggen.”
Nou, dat zullen we maar gaan doen dan. Goed idee.
Hallo Eelco,
Lijkt mij een vreemd antwoord dat een BSN de garantie is dat een persoon Nederlands is en dus een DiGid mag ontvangen. Mijn echtgenote heeft uitsluitend de Amerikaanse nationaliteit en medio September vorig jaar een BSN gekregen.
Een DiGid hebben wij nooit geprobeerd aan te vragen dus die heeft zij (nog) niet, maar wie weet werkt dat in de toekomst dus ook wel.
Vr Groet,
Leo
Helemaal met je eens Leo, en ik wacht hun antwoord dan ook af. En als ik het dus goed begrijp, kun je wel een BSN krijgen, zonder een DigiD te hebben, ook als buitenlander.
L.S.
Ik blijf met verbijstering deze affaire over Digi volgen. In 1996 Nederland verlaten met een sofi nummer op zak. Of ik nu even naar Schiphol wil komen om een Digi te krijgen, maar wel een cellphone meenemen die ook in Nederland werkt. A. heb ik absoluut niet de intentie om een voet op Nederlandse bodem te zetten (te lang weg en geen familie) en B. heb ik geen cellphone laat staan een die in Nederland werkt. Of worden mijn reis en verblijfskosten vergoed. Maar wel zou ik graag mijn opgebouwde AOW ontvangen. Al wordt daar een flink stuk van af genomen omdat ik in een land woon waar Nederland geen verdrag mee heeft inzake de wet “beperking export uitkeringen”. Dat valt voor mij onder het hoofdstuk diefstal en nu niet geheel op zijn plaats. Wat nu nog ontbreekt in Nederland is of het inplanten van een chip in een lichaamsdeel of de alom bekende tatoeage op je onderarm. Het getuigt van een primitiviteit die niet van deze tijd is.
Erik Slebos
Een van de grote problemen bij dit geheel is, dat Nederlanders die niet in Nederland wonen voor de Nederlandse bureaucratie nauwelijks nog bestaan.
Terwijl de meest eenvoudige biljartvereniging al een ledenlijst bijhoudt, heeft Nederland geen “ledenlijst” van alle Nederlanders. In het bijzonder heeft Nederland geen overzicht van de Nederlanders in het buitenland.
En ja, dat is lastig: bij het verlengen van je Nederlandse paspoort in het buitenland moet je een hele stapel documenten meeslepen (de leges voor alle documenten voor het paspoort van ons pasgeboren dochtertje waren hoger dan de kosten van het paspoort zelf), als je een DigiD wilt ontstaat er een hele zoektocht naar wie je eigenlijk ook al weer bent (nee, een sofinummer is niet genoeg, mevrouw…), en vlak na je emigratie krijg je een brief van de belastingdienst die begint met “ons is ter ore gekomen dat u geëmigreerd bent”, zelfs als je je emigratie met adreswijziging keurig per brief aan diezelfde belastingdienst gemeld hebt…
Het zou toch vreselijk handig zijn als Nederland wèl een goede “ledenlijst” had, of op zijn minst toch de mogelijkheid bood aan Nederlanders in het buitenland om zich op een “ledenlijst” te laten zetten.
Volledig mee eens en dan gelijk de Nederlandse achterhaalde digitale toepassingen aanpassen aan wat mondiaal mogelijk is.
Ik had begrepen dat het sofi-nummer en Burger Service Nummer hetzelfde is? Ik had een sofi nummer en met dat nummer doe ik gewoon mijn belastingaangisten vanuit het buitenland waar ik al sinds 1991 verblijf. Ik heb er ook zonder problemen een paspoort mee gekregen op het consulaat in NY (ik woon in CT).
Een gelieerde vraag: mijn zoon heeft een NL paspoort, is in Japan geboren en woont momenteel in de UK. Hij heeft nog nooit in NL gewoont – zou het nuttig zijn voor hem een BSN aan tevragen. Kan dat uberhaupt?
Nee, het is niet altijd hetzelfde, maar vaak wel – en het exacte verschil moet ik je schuldig blijven. Voor wat betreft je zoon: ik zou even bellen naar NL. Zie de website https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/prive/aangifte_doen/praktische_informatie/burgerservicenummer_of_sofinummer_aanvragen/ en het tel nr (waar je uiteindelijk uitkomt) is +31 55 5 385 385. Dit is de belastingtelefoon, en zij gaan over het sofinummer. Ongetwijfeld even een telefoontje waarbij je enkele keren zult worden doorverbonden, maar een beter nummer heb ik niet.
Het begon allemaal met de belastingdienst. Bij de automatisering daarvan kreeg iedere belastingplichtige een nummer: het sofinummer.
Het sofinummer werd voor steeds meer dingen gebruikt en uiteindelijk is besloten om het te koppelen aan de gemeentelijke basisadministratie. Het kreeg daarmee de naam BSN. Als je op dat moment bij een Nederlandse gemeente stond ingeschreven, werd je Sofinummer automatisch omgezet in een BSN. En alle mensen die nog geen Sofinummer hadden maar wel in een gemeente stonden ingeschreven, kregen ook een BSN. Dat is nog steeds zo: als je nog geen BSN- of Sofinummer hebt en je komt in Nederland wonen, dan krijg je een BSN bij de inschrijving in de GBA.
Er is dus een groep mensen die wel een Sofinummer heeft gekregen, maar sinds de invoering van het BSN niet in Nederland is komen wonen. De sofinummers van die mensen zijn niet gekoppeld aan de gemeentelijke basisadministratie, maar liggen ergens in een apart laatje van de Belastingdienst. Datzelfde geldt voor mensen die nooit in Nederland gewoond hebben, maar wel belasting in Nederland moeten betalen. Die krijgen van de Belastingdienst een sofinummer, maar dat is geen BSN (want het is niet gekoppeld aan de gemeentelijke basisadministratie).
DigiD is gekoppeld aan het BSN en aan de gemeentelijke basisadministratie. Een DigiD kun je alleen krijgen als je in de gemeentelijke basisadministratie staat ingeschreven, of ingeschreven hebt gestaan. Het zakje sofinummers in het aparte laatje van de Belastingdienst is niet gekoppeld aan de gemeentelijke basisadministratie en daarom wil men daar geen DigiD voor afgeven (waarom niet, is een andere vraag. Juist voor mensen met een sofinummer maar zonder BSN is een DigiD vaak enorm handig, zoals Eelco hierboven al beschreef).
Een BSN kun je alleen krijgen als je je in de Nederlandse gemeentelijke basisadministratie laat inschrijven en dat kan weer alleen als je in een Nederlandse gemeente komt wonen. Nederlanders die nooit in Nederland gewoond hebben, zoals jouw zoon of mijn dochter, hebben dan ook geen BSN. Het vakje op het paspoort voor het BSN blijft bij hen leeg.
Heb je als Nederlander eenmaal een BSN dan raak je dat niet meer kwijt, ook als je je uit de GBA laat uitschrijven: het blijft namelijk op je paspoort/ID-kaart staan, ook als je die in het buitenland vernieuwen laat.
Heb je geen BSN dan kun je in een aantal gevallen wel een Sofinummer krijgen. Dat ziet er net zo uit als een BSN maar wordt door de belastingdienst verstrekt. Je hebt dat typisch nodig als je nog nooit in Nederland gewoond hebt maar wel iets met de belastingdienst te maken zou krijgen.
Je hebt het BSN minder vaak nodig dan je denkt.
Zo wordt op alle formulieren voor het openen van een Nederlandse bankrekening gevraagd naar het BSN-/Sofinummer. Maar als je dat niet hebt, hoef je dat niet in te vullen. Sommige banken doen dan ineens vreselijk moeilijk en beweren dat je geen bankrekening kunt openen zonder zo’n nummer, maar dat is *niet* waar. De regel is: *als* je een BSN-/Sofinummer hebt, dan *moet* je dat opgeven bij het openen van een bankrekening, maar als je het *niet* hebt, dan mag je de bankrekening toch gewoon openen (zie https://zwitserlaan.files.wordpress.com/2011/07/mvf-2009-11-02-brief-inzake-openen-bankrekening-en-bsn.pdf voor de brief hierover van de overheid aan de Nederlandse Vereniging van Banken).
Als je geen bureaucratisch-financiële relatie met Nederland hebt (dus niet belastingplichtig bent in Nederland, niet in Nederland woont, geen pensioen- of AOW-aanspraken in Nederland hebt, enz.) dan heb je in de regel ook geen BSN- of Sofinummer nodig en kun je dat ook niet krijgen. Het grote voordeel: je kunt ook geen belasting betalen in Nederland als je geen BSN-/Sofinummer hebt 🙂
Twan: helder en duidelijk. Ik denk dat mijn zoon dan geen BSN nodig heeft. Ik heb nog een huis in NL en een (heel klein) opgebouwd AOW. Mijn zoontje zal dat later naar alle waarschijnlijkheid niet hebben dus we laten het maar zoals het is. Hij heeft inderdaad tot nu toe gewoon zijn paspoort gekregen zonder enige problemen (en zonder BSN).
Klasse Twan. Eh, mocht het ooit richting politiek gaan, dan weet ik je te vinden.
🙂 Zwitserland is niet zo groot, Eelco, dat gaat best lukken.
Ik ben in de jaren tachtig als een minderjarig kind met mijn ouders geëmigreerd vanuit Nederland, ik was toen nog niet Nederlands, en ik ben buiten Nederland geboren.
Ik heb pas een BSN vanuit het buitenland aangevraagd bij de laatste gemeente waar wij in Nederland woonden.
Volgens de medewerker bij de gemeente kunnen zij mij een BSN verstreken op basis van de sofinummer dat voor mij bestaat.
Dus, misschien is er een kans dat iedereen die ooit bij de Nederlandse overheid is ingeschreven een BSN vanuit het buitenland kan aanvragen.
Het is mij gelukt om een BSN vanuit het buitenland aan te vragen van de laatste Nederlandse gemeente waar ik woonachtig was in de jaren 80 (toen was ik nog niet een Nederlander maar nu wel 🙂 🙂 :).
E-mail van vandaag:
“Geachte heer XXXXXX,
Uw BSN is: 999999999
Met vriendelijke groeten,”
E-mail van zes dagen geleden:
“Geachte heer XXXXXX,
Uit de mij ter beschikking staande systemen blijkt dat aan u destijds een sofi-nummer is toegekend door de belastingdienst.
Voordat ik overga tot verstrekking van dit sofinummer (nu BSN) zou ik u willen vragen de onderstaande vragen te beantwoorden.
Wat is de meisjesachternaam van uw moeder?
Wat is uw laatste adres in YYYYYY geweest?
Naar welk land bent u vanuit Nederland geëmigreerd?
Ook moet u een scan van de uw Nederlandse paspoort meesturen.”
Mooi nieuws Eric, gefeliciteerd! Het blijft wel heel onduidelijk en een case-by-case benadering natuurlijk.
Nadat ik het bovenstande had gelezen, ben ik in m’n email gesprongen en meteen aan de gemeente Delft, vanwaar ik in Mei 1975 naar Engeland ben vertrokken, geschreven of het ook daar mogelijk was. Kreeg ik een mooie standaard email terug waarin alles verteld werd over het ontstaan van het BSN en (belasting) Sofi nummers, maar geen nee of ja werd gezegd. Zal het nog een keer moeten proberen want ik wil tzt toch wel een DigiD om m’n paar jaar AOW op the kunnen vragen. 🙂
Ik kan je bijna garanderen dat dat helaas niet gaat lukken – om redenen die ik zelf nog niet doorheb, kunnen NLers die voor 1996 zijn geemigreerd, geen BSN hebben – en dus ook geen DigiD. Maar laat me ajb weten wat je eigen zoekresultaten opleveren! Groeten, Eelco
Zal ik doen, Eelco. Happy New Year!
Bedankt Eelco voor deze informatieve website voor NL’ders in het buitenland.
Ik heb een vraag;
Hoe kan je er achter komen hoeveel pensioen je opgebouwd hebt in NL?
Ik ben geemigreerd in de jaren ’80. Zal ‘ergens’ nog een klein pensioen (bedoel geen AOW) hebben opgebouwd via diverse werkgevers. Ik heb contact gezocht met instellingen zoals het SVB, en krijg niets bruikbaars te horen. Standaard antwoorden en suggesties zo van, wat is uw Sofi nr / burger nr? en U kunt inloggen met uw digID …. Ik heb geen van deze. Word van het kastje naar de muur gestuurd en kom nergens. Hoe gaat dat als ik over een aantal jaren recht heb op mijn pensioen?
Graag zou ik van iemand horen die het gelukt is antwoord op die vraag te krijgen.
Harry Lammers, Qld, Oz
Dag Harry, kunnen ze bij de SVB echt niet helpen? Dat verbaast me. Heb je opgeschreven met wie je hebt gesproken? Ik bel graag na, je zult zeker niet de enige zijn met die vraag. Groet, Eelco (ik mail je direct even)