De ervaring leert dat succes met kleine beetjes per keer gaat, en vaak tussentijds nog met een stapje of wat achteruit. Degenen die vorig jaar vanuit het buitenland hebben gestemd (en zich dus ook hebben geregistreerd) weten uit eigen ervaring wat voor een papieren gedrocht het stemproces eigenlijk kan zijn. De meeste klachten op dit vlak:

• te laat ontvangen van stembiljet (na de verkiezingen)
• wel op tijd stembiljet ontvangen, maar te laat om nog op tijd terug te sturen en mee te laten tellen in Nederland
• alles op tijd ontvangen (en ook in principe voldoende tijd om eea naar NL te sturen) maar de posterijen ter plaatse zijn onbetrouwbaar: dus het sturen naar de dichtsbijzijnde (of speciaal geselecteerde in de regio) Nederlandse ambassade danwel het sturen van het stembiljet naar Nederland zelf is nog steeds een hachelijke onderneming
• fraudegevoelig: je stemt thuis, iedereen kan in principe meedoen!

Afgelopen november was er al een soort van proef om het stemmen vanuit het buitenland makkelijker te maken, waarbij de regering eea toelichtte:

“Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties spant zich in om het stemmen vanuit het buitenland te verbeteren. In het huidige proces ontvangen kiezers in het buitenland de stembescheiden soms niet op tijd om ze tijdig terug te kunnen sturen. Doel is te komen tot een stembiljet dat eerder of via e-mail kan worden toegezonden aan kiezers buiten Nederland. Als het stembiljet eerder in het bezit van kiezers is, heeft de kiezer meer tijd om de uitgebrachte stem terug te sturen.“

Let vooral op dat stukje “via e-mail“. Dat zou natuurlijk het allermooist zijn. En dan ook via email, althans electronisch en betrouwbaar, het stembiljet uiteindelijk op de “bus” doen.

In een kamerbrief van afgelopen week (een beetje ondergesneeuwd door al het nieuws rondom de subsidie-intrekking van het Nederlands Onderwijs in het Buitenland) geeft Minister Plasterk aan dat Nederlandse kiezers die in het buitenland wonen, permanent worden opgenomen in een kiezersregister. Dat wil zeggen, vanaf 2017, dus vóór de volgende Tweede Kamerverkiezingen (zo optimistisch is hij wel). Op deze manier, zo zegt de Minister, is een groot euvel verholpen:

“De Nederlanders die in het kiezersregister zijn geregistreerd krijgen dan voor elke verkiezing van de leden van de Tweede Kamer en het Europees Parlement automatisch de stem- bescheiden toegestuurd. Zij hoeven daarvoor zelf niets meer te doen.”

Nou, daar is op zich niets mis mee natuurlijk. Helemaal prima. Wel blijven er twee vragen:

1) Gaat het dan ook echt gebeuren? Het zal de eerste keer niet zijn dat er iets voor Nederlanders in het buitenland (bijv. DigiD) werd aangekondigd dat uitstel na uitstel opliep.
2) Mag het hele proces nu ook electronisch? Uiteindelijk blijven de buitenlandse Nederlanders ondanks deze versimpeling nog steeds aangewezen op vaak tijdrovende en krakkemikkige (en soms ook dure!) posterijen ter plaatse. Frankrijk kan het allemaal online, weet u nog? Waarom wij dan niet? Toegegeven, ook hier heeft Plasterk iets over losgelaten afgelopen maart (dankzij inspanningen tijdens de vorige campagne van meerdere politieke partijen) en een commissie gaat zich hier nu blijkbaar over buigen.

Toch eens even navragen wie er in die commissie zit, wanneer die begint, ‘klaar’ wil zijn en met welk mandaat deze opereert. We komen er op terug!